Η μητέρα δεν αναπληρώνεται

της Κατερίνας Πορταρίτη

“…γιατί έτσι το συμφωνήσαμε στη συνάντηση: ότι θα αγωνιστούμε για να μην υπάρχει, σε οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου, ούτε μια γυναίκα που να φοβάται επειδή είναι γυναίκα.
Εσένα σου λαχαίνει να αγωνιστείς στον τόπο σου, συντρόφισσα και αδερφή, και σε μας λαχαίνει εδώ, στη ζαπατίστικη γη.”

 Γράμμα των γυναικών ζαπατίστας

        από τα βουνά του Νοτιοανατολικού Μεξικού,

       προς τις γυναίκες του κόσμου που αγωνίζονται

      Το δίκαιο αίτημα χιλιάδων αναπληρωτών/τριών εκπαιδευτικών για πλήρη εξίσωση των δικαιωμάτων που αφορούν την προστασία και στήριξη της μητρότητας, είναι ένα ζήτημα που αντανακλά τη διπλή εκμετάλλευση στην οποία υπόκειται η ελαστικά εργαζόμενη γυναίκα και αποτελεί θέμα κοινωνικού χαρακτήρα που αφορά τόσο τα εργατικά , ταξικά όσο και τα φεμινιστικά κινήματα.

      Η καταπάτηση του αδιαμφισβήτητου και θεμελιώδους αυτού δικαιώματος αποδεικνύει περίτρανα ότι για τους νόμους του κράτους και της καπιταλιστικής αγοράς, η εργαζόμενη γυναίκα που θέλει να γεννήσει και να αναθρέψει το παιδί της είναι εξαιρετικά επιζήμια για τα κέρδη του εργοδότη της. Η φυσική και βιολογικά προκαθορισμένη δυνατότητα της γυναικείας μητρότητας απαξιώνεται πλήρως, θέτοντας το τρομοκρατικό δίλημμα  «μητρότητα ή δουλειά», οδηγώντας τις εργαζόμενες συχνά στη βίαιη απόλυση, σε αναγκαστική παραίτηση και κατ’ επέκταση στην οικονομική ισοπέδωση. Αν θέλει  μια γυναίκα να γίνει μητέρα λοιπόν, παύει για γενετικούς λόγους να ανήκει στο ανταγωνιστικό εργατικό δυναμικό, αφού δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να εργαστεί τους μήνες της κύησης και λοχείας της. Πρέπει λοιπόν να βρει μία άλλη πηγή εσόδων, να δώσει τέλος στην οικονομική ανεξαρτησία της ή να αποχωριστεί βάναυσα το βρέφος της και να μην είναι επαρκής στην πλήρη και υγιή ανατροφή του. Η βίαιη απομάκρυνση της νέας μητέρας από τον χώρο εργασίας της και η επιστροφή της στο σπίτι, αναπαράγουν πατριαρχικά μοντέλα τα οποία όχι μόνο διαιωνίζουν τη μειονεκτική της θέση στον καταμερισμό εργασίας, αλλά ταυτόχρονα της δίνουν την ιδιότητα ενός ανθρώπου που ζει μόνο για την αναπαραγωγή του είδους. Έτσι, έχει να αντιμετωπίσει καθημερινά σε αρκετούς εργασιακούς χώρους τον κοινωνικό ρατσισμό και τη σεξιστική διάκριση για κάτι που εκ φύσεως έχει δικαίωμα να βιώσει.   

Οι ελαστικά εργαζόμενες μητέρες στην εκπαίδευση στερούνται την άδεια επαπειλούμενης κύησης, την άδεια ασθένειας τέκνου και δεν δικαιούνται 9μηνη άδεια ανατροφής όπως οι μόνιμες συναδέλφισσές τους.  Οι αναπληρώτριες αφήνουν τα μωρά τους μόλις 5 μηνών για να γυρίσουν στη δουλειά τους, διακόπτοντας πρόωρα το θηλασμό, ή εξαναγκάζονται σε άδειες άνευ αποδοχών και ενσήμων, που τους στερούν το επίδομα ανεργίας το καλοκαίρι και την έγκαιρη πρόσληψη την επόμενη χρονιά. Στον ιδιωτικό τομέα, αν μια εργαζόμενη μείνει έγκυος μπορεί και να απολυθεί. Οι μητέρες και οι πατέρες που δουλεύουν με μπλοκάκι (Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών) δεν δικαιούνται ούτε μια μέρα άδειας.  Η εργοδοσία θέτει στο στόχαστρο τη μητρότητα εδραιώνοντας συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα, καθώς πολλές γυναίκες θέτουν καθημερινά σε κίνδυνο την υγεία τους και την ομαλή έκβαση της εγκυμοσύνης τους σε ακατάλληλους εργασιακούς χώρους . Το νέο ζευγάρι αφήνεται ανήμπορο να διαχειριστεί την ανατροφή και την ομαλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού του, στερούμενο κάθε δικαίωμα, βιώνοντας την ανισότητα που παράγει η ταξικά διαμορφωμένη κοινωνία.
Κάτω από την πίεση των τελευταίων κινητοποιήσεων και τον καθημερινό αγώνα συλλογικοτήτων και σωματείων, δόθηκε στις αναπληρώτριες μητέρες 3,5 μήνες άδεια ανατροφής τέκνου, που όπως αποδεικνύεται από υπολογισμούς λίγες μητέρες θα καταφέρουν τελικά να χρησιμοποιήσουν. Το Υπουργείο Παιδείας θέτει κι εδώ τους  δικούς του όρους, καθώς για να καταφέρει μια γυναίκα  να πάρει τελικά την άδεια αυτή πρέπει να οργανώσει τόσο καλά την ημέρα της σύλληψης (!) και του τοκετού, που ενδεχομένως από το άγχος της επικείμενης μητρότητας και επιβίωσής της να μην μπορέσει καν να συλλάβει.

      Οι 3,5 μήνες δεν δικαιώνουν τις αναπληρώτριες μητέρες. Καλύπτουν μόνιμα κενά κάθε χρόνο και δικαιούνται να είναι δίπλα στο μωρό τους τον πρώτο χρόνο της ζωής   του. Το μωρό της ελαστικά εργαζόμενης μητέρες δεν διαφέρει σε κάτι από το μωρό της μόνιμης συναδέλφισσάς της, και έχει το ίδιο δικαίωμα στη μητρική παρουσία. Όταν η αναπληρώτρια μητέρα έχει επικίνδυνη εγκυμοσύνη πρέπει να προστατευτεί και να μείνει σπίτι της και όχι να εξαρτάται από την καλή διάθεση του κάθε διευθυντή/ντριας και την ανοχή του υπόλοιπου προσωπικού. Οι μονογονεικές οικογένειες και οι νέοι πατέρες έχουν επίσης το ίδιο δικαίωμα ανατροφής του παιδιού τους. Η εργοδοσία έχει την ίδια ευθύνη απέναντι στην εργαζόμενη του ιδιωτικού τομέα, να κατοχυρώσει την επιστροφή στη θέση εργασίας της και να προστατεύσει πλήρως τη μητρότητά της.

     Η προστασία και η προάσπιση του δικαιώματος της μητρότητας στον εργασιακό χώρο δεν είναι ζήτημα συντεχνιακό. Αφορά το σύνολο μιας κοινωνίας που μάχεται ενάντια στον ρατσισμό, την καταπίεση και τον σεξισμό, τα οποία αποτελούν τα «καθαγιασμένα μέσα» για την ενίσχυση των εξουσιαστικών σχέσεων  και την μεγιστοποίηση των ταξικών ανισοτήτων.

Η γυναίκα που απολύθηκε επειδή έμεινε έγκυος είναι η ίδια  που το βράδυ φοβάται να γυρίσει μόνη της στο σπίτι. Είναι αυτή που κακοποιήθηκε  μια μέρα από τον σύζυγό της, αυτή που ο άντρας της, ο αδερφός της και ο θείος της πρέπει να αποφασίζουν για τη ζωή της. Είναι εκείνη που υπέστη βιασμό ένα βράδυ στη γειτονιά της, αυτή που δέχτηκε σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας της. Ο διαρκής αλληλέγγυος αγώνας αυτοοργανωμένος και μη, πρέπει να δίνει δυναμική και άμεση απάντηση σε κάθε ταπεινωτικό περιστατικό άνισης μεταχείρισης, φασιστικής απειλής  και εργοδοτικής αυθαιρεσίας.  

Πηγή: https://www.e-lesxi.gr/