Ταινία για το bullying: Βία στην αυλή του σχολείου

του Γιάννη Λαθήρα,

 

Στις ταινίες για την εκπαίδευση και ειδικότερα  για  το λεγόμενο κοινώς bullying αξίζει να προσθέσουμε σε περίοπτη θέση το «Στην αυλή του σχολείου» (Playground).

Μια εξαιρετική ταινία που έρχεται από το Βέλγιο και ασχολείται με πρωτότυπο τρόπο με τον σχολικό εκφοβισμό. Είναι η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους της Λόρα Βαντέλ που αν και σαφώς επηρεασμένη από το σινεμά των αδελφών Νταρτέν δίνει δείγματα μιας νέας οπτικής κινηματογράφησης .

Κάπου στο σημερινό Βέλγιο, η επτάχρονη Νόρα και ο μεγάλος της αδερφός, ο Αμπέλ, επιστρέφουν  με αγωνία στα θρανία για τη νέα σχολική σεζόν. Το σχολείο φαίνεται από τα «καλά» με όλες τις απαραίτητες υποδομές γυμναστήρια, πισίνες, εστιατόρια κλπ. Αυτό δεν το εμποδίζει να γίνει εκκολαπτήριο της βίας. Η Νόρα γίνεται μάρτυρας της βάναυσης κακοποίησης που δέχεται ο αδερφός της από

τους συμμαθητές του. 

Σπεύδει να τον προστατεύσει λέγοντάς τα όλα στον πατέρα τους. Αλλά ο Αμπέλ την αναγκάζει να σωπάσει. Εγκλωβισμένη σε τρομακτικά διλήμματα η Νόρα θα προσπαθήσει να βρει τη δική της θέση ανάμεσα στον κόσμο των παιδιών και στον κόσμο των ενηλίκων.

Γυρισμένη αποκλειστικά μέσα στο σχολείο και περισσότερο στην αυλή του, όπου ακούμε(;) ότι και  όπως η μικρή Νορά: τις φωνές των παιδιών. «Επέλεξα ως πλαίσιο το σχολείο, και συγκεκριμένα την αυλή, γιατί αποτελεί μια μικροκοινωνία» μας λέει η Βαντέλ. Αγώνας αδυσώπητος για την εξουσία, «εμείς κάνουμε κουμάντο στο σχολείο» ακούγονται να λένε οι θύτες- μαθητές. ‘Ακρατος ανταγωνισμός, ακλόνητες ιεραρχίες, επιβολή της ομοιομορφίας, εξοστρακισμός της όποιας διαφορετικότητας, απεγνωσμένη και με οποιοδήποτε κόστος αναζήτηση κάποιου είδους ένταξης, η αφόρητη ανάγκη για την αποδοχή. Το σχολικό σύστημα που αναπαράγει τις κοινωνικές ανισότητες και στρεβλώσεις, το απρόσωπο, ταξικό σχολείο της κατηγοριοποίησης, της απόρριψης προφανώς και αδυνατεί να προσεγγίσει και να διαχειριστεί ένα τόσο σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα. Μάλλον συμβάλλει στη …γέννα του.

Η κάμερα  είναι τοποθετημένη στο ύψος των παιδιών! Οι μεγάλοι (δάσκαλοι και γονείς) εμφανίζονται στην οθόνη –προσκήνιο μόνο αν …σκύψουν (να αφουγκραστούν τα αδιόρατα,  βασανιστικά άγχη και τις φοβίες των μικρών.

Η μικρή πρωταγωνίστρια (Μάγια Βαντερμπέκ) που υποδύεται την  μικρή Νορά δίνει συγκλονιστικό ρεσιτάλ ερμηνείας που θα σας χαράξει και θα σας κλέψει την καρδιά. Μια ταινία που πρέπει να δούμε όλοι μαθητές-γονείς-εκπαιδευτικοί, μήπως  και καταλάβουμε τι τρέχει στην ψυχή των παιδιών μας, πριν αρχίσουμε τις απλουστεύσεις και τις…αποβολές. Ο σχολικός εκφοβισμός δεν αντιμετωπίζεται με τιμωρίες και κατασταλτικές πρακτικές. Έχει να κάνει με τον τρόπο, που ένα παιδί αντιλαμβάνεται τη θέση του μέσα σε αυτόν τον κόσμο. Αν του φερθούμε με σκληρότητα,  η υπάρχουσα αντίληψη και συμπεριφορά του παιδιού επιβεβαιώνεται και ενισχύεται. Ούτε η συνήθης ψυχολογικοποίηση, οι «συγνώμες», οι «εκστρατείες ενημέρωσης» αποδίδουν ιδιαίτερα. Το πρόβλημα εντείνεται τα τελευταία χρόνια κι αυτό το ξέρουν καλύτερα οι δάσκαλοι μας. Για να αλλάξει η αντίληψη του παιδιού για τον κόσμο, μάλλον χρειάζεται να του δείξουμε έναν άλλον κόσμο. Χωρίς νικητές και χαμένους, ισχυρούς και αδύναμους, σκουπίδια και αρχόντους. Ας κάνουμε …bullying στην βάρβαρη κι ανελεύθερη κοινωνία που ζούμε και στο σχολείο της.

Η ταινία αρχίζει και τελειώνει με μια σφιχτή αγκαλιά. Προφανώς δεν είναι η λύση αλλά η αφετηρία για μια μεγάλη κουβέντα και δράση για το ζήτημα αυτό.

Επίσημη υποβολή του Βελγίου για το Όσκαρ ξενόγλωσσης Ταινίας του 2021. Βραβείο Fipresci Ένα Κάποιο Βλέμμα – Φεστιβάλ Καννών 2021

Πηγή: https://selidodeiktis.edu.gr/