Όσο κι αν προσπαθούν, η γενοκτονία στη Γάζα δεν “διαγράφεται”! (με αφορμή την απόσυρση κειμένου του Π. Παπακωνσταντίνου από σχολικό βιβλίο)

 

Των Στεφανίδου Σοφίας και Τσαγκαράτου Αιμιλίας,

Ένα άρθρο του δημοσιογράφου Πέτρου Παπακωνσταντίνου από την Καθημερινή του 2003 (!), που αφορά στις επιπτώσεις του πολέμου στα παιδιά της Γάζας αφαιρέθηκε από το βιβλίο της Γλώσσας της Γ΄Γυμνασίου. Θεωρήθηκε επικίνδυνο να διδάσκεται σε 14χρονους μαθητές. Ένα κείμενο που μιλά για το αυτονόητο: για το γεγονός ότι γενιές παιδιών στην Παλαιστίνη δεν έχουν πια χαμόγελο, αφού για δεκαετίες μαθαίνουν να επιβιώνουν μέσα στην καταστροφή και στον θάνατο. Οι «λέξεις κλειδιά» που προφανώς χρησιμοποίησαν οι υπεύθυνοι του ΙΕΠ για να βρουν το επίμαχο κείμενο είναι «Παλαιστίνη», «Γάζα», «Ιντιφάντα». Μην τυχόν και ξεφύγει από καμιά χαραμάδα έστω και ίχνος αλήθειας για αυτό που συμβαίνει εδώ και χρόνια στην πολύπαθη Παλαιστίνη.

Το Υπουργείο Παιδείας επικαλείται την «ουδετερότητα» και την «ισορροπία» που πρέπει να έχουν τα κείμενα που απευθύνονται στα παιδιά. Να μην «προκαλούν», να μην «διχάζουν». Πέρα από το γεγονός ότι το συγκεκριμένο κείμενο δεν είχε τέτοια πρόθεση, ως ένα κείμενο που απλά περιγράφει την πραγματικότητα των παιδιών της Παλαιστίνης, η «γραμμή» αυτή προφανώς έχει άλλο στόχο: μια εκπαίδευση αποστεωμένη από κάθε συζήτηση και κάθε περιεχόμενο για τα επίμαχα ζητήματα του καιρού μας, όπως είναι ο πόλεμος, όπου δεν

θα επιτρέπεται οι μαθητές και οι μαθήτριές μας να αναζητούν αιτίες και κυρίως να ονειρεύονται ανατροπές. 

Στο όνομα της «ουδετερότητας» και της «αποφυγής συγκρούσεων», έχουν απαγορευθεί στην εκπαίδευση των ΗΠΑ κείμενα και βιβλία, ακόμα και αριστουργήματα της αμερικάνικης λογοτεχνίας, που κάνουν αναφορά στην ιστορία της δουλείας, των Αφροαμερικανών, του εργατικού κινήματος, που μιλούν για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, ενώ οι πραγματικοί λόγοι είναι προφανείς. Στη Βρετανία, το έχουν πάει ακόμα πιο μακριά: με το πρόγραμμα PREVENT, οποιαδήποτε συζήτηση γίνεται στο σχολείο για την Παλαιστίνη, τον πόλεμο, τον ρόλο της βρετανικής αποικιοκρατίας, θεωρείται ως «τρομοκρατική» και μπορεί να οδηγήσει στην αποβολή του μαθητή/ της μαθήτριας από το σχολείο ή την απόλυση του/της εκπαιδευτικού…

Η απόσυρση όμως του εν λόγω κειμένου δεν είναι η πρώτη – και μάλλον ούτε και η τελευταία – απόπειρα ξεπλύματος στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας της γενοκτονικής πολιτικής του Ισραήλ. Το παραπάνω γεγονός αποτελεί ένα επεισόδιο στην μεγάλη προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας αλλά και άλλων φορέων που παρεμβαίνουν στην εκπαίδευση να βγάλει από τις σχολικές αίθουσες όχι μόνο την γενοκτονία ως γεγονός αλλά και οποιαδήποτε μορφή αντίστασης απέναντι σε αυτήν. Η δίωξη της Ελευθερίας για το πανό των μαθητών της που έγραφε «Λευτεριά στην Παλαιστίνη»∙ η προσπάθεια του ΔΔΕ Πειραιά τον Μάη να οργανώσει διήμερη εκδήλωση για μαθητές και εκπαιδευτικούς για τις «Ισραηλινές παραδόσεις» με προσκεκλημένα στελέχη του Ισραηλινού κράτους σε μια προσπάθεια ξεπλύματος της πολιτικής του κράτους δολοφόνου∙ τα διάφορα debate που οργανώνονται στα οποία καλούνται να συμμετέχουν εκπαιδευτικοί για μια «ισότιμη προβολή των ιδεών με σεβασμό και επιχειρήματα» είναι πλευρές μιας τέτοιες κατεύθυνσης. Είναι δύσκολο όμως να ξεχάσουμε ότι με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, το Υπουργείο Παιδείας με περισσή σπουδή έστειλε στα σχολεία οδηγίες προς τους εκπαιδευτικούς «προκειμένου να αφιερώσουν συζητήσεις,  με τους μαθητές τους, για τον πόλεμο στην Ουκρανία,  στο πλαίσιο του σχεδιασμού και υλοποίησης υποστηρικτικών δράσεων». Εδώ η ανάγκη για «ουδετερότητα» πήγε περίπατο. Αρκεί η εκπαιδευτική πολιτική και η παρέμβαση στη σχολική αίθουσα από την πλευρά του Υπουργείου Παιδείας να ευθυγραμμίζεται με την κεντρική κυβερνητική γραμμή, η οποία ταυτίζεται κάθε φορά με την κυρίαρχη γραμμή της άρχουσας τάξης.

Είναι γι΄αυτό γελοία και υποκριτική η στάση εκείνων που υπερασπίζονται αυτή την απόφαση, ως μια κίνηση επιβεβλημένη της “καταδίκης της βίας από όπου κι αν προέρχεται” και της αποφυγής του κινδύνου “οι μαθητές να θεωρήσουν ως θετικό πρότυπο τους καμικάζι-τρομοκράτες”!

Με αυτή τη λογική πρέπει να αφαιρεθούν από τα σχολικά βιβλία όλα τα κείμενα που αναφέρονται στη βία των μεγάλων ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών εναντίον των ιθαγενών πληθυσμών, στη βία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας μέσω της Ιεράς Εξέτασης, στη βία των Οθωμανών εναντίον των επαναστατημένων Ελλήνων, αλλά και στη βία των επαναστατών εναντίον της, που σε όλες τις περιπτώσεις είχαν, επίσης, θύματα αμάχους, ανάμεσά τους και παιδιά. Και να αφήσουμε μόνο κείμενα, όπως του Κ. Σημίτη (Γλώσσα Γ΄γυμνασίου, ενότητα 4, κειμ.2)…

Οι μαχόμενοι και σκεπτόμενοι κριτικά παιδαγωγοί έχουν συνειδητοποιήσει ότι το αναλυτικό πρόγραμμα και το περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων είναι ταυτισμένο, σε μεγάλο βαθμό, με την κυρίαρχη αφήγηση. Το σχολείο χρησιμοποιείται ως ιδεολογικός μηχανισμός ελέγχου και χειραγώγησης της νέας γενιάς. Ωστόσο, άφηνε πεδία ελευθερίας ως τώρα και στοιχειώδους κριτικής αναζήτησης, με την ιδιαίτερη συμβολή των ίδιων των εκπαιδευτικών. Έχουμε μπει, ωστόσο, σε μια εποχή που ο έλεγχος του περιεχομένου και των εκπαιδευτικών, ειδικά μέσω της αξιολόγησης, είναι ασφυκτικός.

Εκτός από την αφαίρεση του επίμαχου κειμένου και των λόγων αυτής, οι φωστήρες του ΙΕΠ είχαν κι άλλη μια φαεινή ιδέα: να το αντικαταστήσουν με κείμενο που δημιουργήθηκε με Τεχνητή Νοημοσύνη! Τη θέση του δημοσιογράφου που με ευαισθησία και συναίσθημα μιλά για τα παιδιά της Γάζας πήρε ο ψυχολόγος που μέσω της μηχανής καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «τα ερωτήματα δεν έχουν πάντα εύκολες απαντήσεις», κι έτσι ξεμπερδεύουμε εύκολα και ωραία. Οι ιθύνοντες του ΙΕΠ πιστεύουν ότι μπορούν με αυτόν τον τρόπο να απαλλαγούν από το πραγματικό ερώτημα: γιατί συμβαίνουν αυτά στη Γάζα και τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για να σταματήσουν.

Το ΙΕΠ και το Υπουργείο Παιδείας μπορεί να διαγράφει τα κείμενα και να αφαιρεί τις σελίδες όμως να είναι σίγουροι ότι η γενοκτονία δεν διαγράφεται, δεν αφαιρείται από τη συλλογική συνείδηση. Οι εικόνες των νεκρών παιδιών και των κατοίκων της Γάζας που λιμοκτονούν και δολοφονούνται την ώρα που περιμένουν στην ουρά για μια χούφτα αλεύρι θα είναι εκεί, καθαρές, ολοζώντανες να μας στοιχειώνουν. Το σύνθημα στο πανό «Λευτεριά στην Παλαιστίνη» θα είναι εκεί μέχρι την τελική του δικαίωση.

Πηγή: https://selidodeiktis.edu.gr/