Η αξιολόγηση και η πτώχευση της εκπαίδευσης στη Μ. Βρετανία

Χρήστος Κάτσικας

Τι έχει συμβεί εκεί όπου βασιλεύουν οι δείκτες που τόσο αγαπά το υπουργείο Παιδείας.

Το Εθνικό Εκπαιδευτικό Συνδικάτο στην Αγγλία και την Ουαλία έστειλε τη Δευτέρα 11 Οκτωβρίου επιστολή αλληλεγγύης στους Ελληνες εκπαιδευτικούς, επικροτώντας τις κινητοποιήσεις εναντίον της αξιολόγησης που προωθεί το υπουργείο Παιδείας. Στην επιστολή του το Εθνικό Εκπαιδευτικό Συνδικάτο σημειώνει ότι έχει μακρά και πικρή εμπειρία από το είδος των αντιεκπαιδευτικών μέτρων «στα οποία αντιδράτε με τη σημερινή σας απεργία. (...)

Το δρακόντειο σύστημα της βαθμολόγησης και των πινάκων κατάταξης που επιβάλλεται εδώ από αυτό που ονομάζεται Ofsted (και στην Ουαλία ESTYN) -ένα σύστημα αστυνόμευσης των εκπαιδευτικών- έχει αποβεί επιζήμιο για την εκπαίδευση των παιδιών μας, για την

επαγγελματική μας αυτονομία και για την εκπαίδευση ως δημόσιο αγαθό και συλλογικό δικαίωμα». 

Και συνεχίζει: «Σας συγχαίρουμε που πήρατε θέση πριν αυτή η ζημιά γίνει στην ελληνική εκπαίδευση, όπως έγινε στην Αγγλία και την Ουαλία. Και σας ευχόμαστε τη μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία».

Στη Μ. Βρετανία οι εκπαιδευτικοί είναι πια είδος υπό εξαφάνιση και οργανώνονται διαφημιστικές καμπάνιες για προσέλκυση υποψηφίων! Εκεί όπου βασιλεύουν χρόνια τώρα οι δείκτες ποιότητας, η «αξιοκρατία» και η αξιολόγηση. Εκεί όπου κάθε πτυχή της σχολικής ζωής είναι μετρήσιμη και ελεγχόμενη. Παλιότερο ρεπορτάζ από την εφημερίδα Guardian ανέλυε τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών στην Αγγλία, πολλοί εκ των οποίων εξαναγκάζονται σε παραίτηση, με τέτοιο ρυθμό που τα κενά στα σχολεία είναι περισσότερα από ποτέ.

Αυτά, σε μια πανίσχυρη οικονομικά χώρα, όπου η εκπαίδευση έχει πάψει να αποτελεί ευθύνη του κεντρικού κράτους. Τα σχολεία έχουν γίνει «αυτοδύναμα» και λειτουργούν επίσημα ως επιχειρήσεις με μειωμένη χρηματοδότηση (μέσω της αξιολόγησης) και καταθέτουν προϋπολογισμούς με σκοπό να πιάσουν τους οικονομικούς και όχι τους μαθησιακούς στόχους, όπως θα ήταν το σωστό με βάση τις ανάγκες των μαθητών τους. Ετσι, τα σχολεία έχουν κατηγοριοποιηθεί σε «καλά» και «κακά», αναλόγως των οικονομικών τους, με αποτέλεσμα τα λεγόμενα «κακά» να έχουν τις χειρότερες εργασιακές και μαθησιακές συνθήκες.

Επειδή όλα τα παραπάνω είναι στις κατευθύνσεις και τους στόχους του ελληνικού υπουργείου Παιδείας με την προώθηση της αξιολόγησης μέσω του Ν. 4823/2021, ας διαβάσουμε την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και διαφωτιστική επιστολή ενός -συνταξιούχου πλέον- Βρετανού εκπαιδευτικού που εργάστηκε στην εκπαίδευση της χώρας του 40 χρόνια. Την επιστολή είχε δημοσιεύσει και πάλι η εφημερίδα Τhe Guardian πριν από λίγα χρόνια.

Στο άρθρο του ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός δείχνει τη μεγάλη απογοήτευση και την ανησυχία του για τις επιπτώσεις που έχει σε εκπαιδευτικούς και μαθητές το σύστημα αξιολόγησης και μέτρησης των επιδόσεων που από τον ίδιο καταλαβαίνουμε ότι είναι αμείλικτο. Επιπτώσεις που επεκτείνονται στις σχέσεις μεταξύ τους, αλλά και στο πώς αντιλαμβάνονται τον ρόλο του σχολείου οι μαθητές.

«Εγκατέλειψα το σχολείο μου με αισθήματα θλίψης. Τα τελευταία χρόνια διαπίστωσα μια υπονόμευση για το τι είναι ουσιαστικά ένα σχολείο, μια κοινότητα.

Τα παιδιά (και το προσωπικό) μετριούνται και αξιολογούνται σε βάρος της ανθρώπινης υπόστασής τους. Κατά τα τελευταία χρόνια διδασκαλίας μου κάποιοι εξαιρετικοί, ταλαντούχοι, χαρισματικοί εκπαιδευτικοί εξαφανίστηκαν. Ποιος μπορεί να το αντέξει αυτό για μεγάλο χρονικό διάστημα; Οι καθηγητές είναι εξαντλημένοι από αυτή τη διαδικασία της διαχείρισης των επιδόσεων. Από την άλλη, η παρακολούθηση και διαχείριση της απόδοσης δεν είναι πάντα μια ακριβής επιστήμη, δεν δείχνει την πραγματικότητα για τον εκπαιδευτικό.

Στη δεκαετία του 1970 υπήρχε ένα αίσθημα κοινότητας μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών. Σήμερα οποιαδήποτε περιοχή αδυναμίας ή αποτυχίας του σχολείου μπαίνει στο στόχαστρο. Αυτό ισχύει τόσο για τους μαθητές όσο και για τους εκπαιδευτικούς. Θέλω τα σχολεία να γίνουν όπως ήταν όταν άρχισα την καριέρα μου: προσωποκεντρικά, χωρίς αποκλεισμούς σχολείων, χωρίς μετρήσεις επιδόσεων, διότι αν συνεχίσουμε έτσι θα έρθει η εκπαιδευτική πτώχευση, που δεν είναι κάτι που τα παιδιά μας χρειάζονται ή αξίζουν».

Πηγή: https://www.efsyn.gr/